‘Waterdichte’ schoenen: hoe werkt het?
Waterbestendigde of waterdichte schoenen: in Nederland hebben de meeste mensen ze meer dan nodig. Maar hoe kan het dat een schoen water tegenhoudt? En wat zijn de voor- en nadelen ervan?
Wat is een ‘waterdicht membraan’?
Schoenen met een waterdicht membraan zijn ontworpen om in natte omstandigheden te voorkomen dat water de schoen binnendringt. Vaak hebben ze een meerlaagse constructie, met 2 tot 3 lagen: een bovenwerk, een membraan en een voering. Een membraan is een laag die zich tussen het bovenwerk en de voering van een schoen bevindt.
Bekende membranen zijn GORE-tex en eVent. Een membraan bevat microscopisch kleine gaatjes die het vocht van binnen in je schoenen naar buiten laten ontsnappen, maar te klein zijn om waterdruppels van buitenaf door te laten dringen in je schoen.
Wat zijn de voordelen van een waterdicht membraan?
- Bescherming tegen natte omstandigheden: Het belangrijkste voordeel van een waterdicht membraan is de bescherming tegen water. Het membraan zorgt ervoor dat water niet binnendringt en je voeten droog blijven.
- Ademend vermogen: Veel waterdichte membranen, zoals Gore-Tex, hebben ook ademende eigenschappen. Dit betekent dat ze niet alleen regen of water van buitenaf blokkeren, maar ook vocht van binnenuit, zoals zweet, kunnen afvoeren.
- Bescherming tegen wind: Naast water houden membranen vaak ook de wind buiten. Bij hardere wind voorkomt dit dat je voeten koud worden door de wind.
Wat zijn de nadelen van een waterdicht membraan?
- Beperkt ademend vermogen bij warm weer: Hoewel de meeste waterdichte membranen ademend zijn, presteren ze vaak minder goed in warmere temperaturen. Het ademend vermogen kan beperkt zijn bij intensieve activiteiten of warm weer, waardoor de voeten warm en zweterig aan kunnen voelen. In droge en warme omstandigheden kan een waterdicht membraan bijdragen aan oververhitting van je voeten. Het ademend vermogen van schoenen zonder membraan is dan vaak veel hoger.
- Zwaarder en stijver: Schoenen met een waterdicht membraan kunnen zwaarder en stugger zijn dan schoenen zonder membraan. Dit kan ten koste gaan van de flexibiliteit, vooral bij barefoot schoenen, die juist bekend staan om hun lichte en flexibele karakter.
- Langzamer drogen: Schoenen met een waterdicht membraan kunnen, als ze toch nat worden van binnen (door bijvoorbeeld regenwater dat van bovenaf in de schoen komt), langer duren om volledig te drogen dan schoenen zonder membraan. Het membraan houdt vocht vast, wat kan leiden tot ongemak als je geen tijd hebt om de schoenen goed te laten luchten.
- Hogere prijs: Schoenen met een waterdicht membraan zijn vaak duurder dan vergelijkbare schoenen zonder membraan. Dit komt door de complexiteit van het productieproces van waterdichte membranen.
- Effectiviteit verminderd: Schoenen met een waterdicht membraan blijven niet vanzelf waterdicht; je moet ze wel goed onderhouden (bijvoorbeeld met een waterafstotend product) om de effectiviteit van het membraan te behouden.
- Milieuonvriendelijk: De materialen waar een membraan van gemaakt wordt hebben vaak een negatieve impact op het milieu.
Wat maakt een schoen verder regenbestendig?
Behalve een waterdicht memebraan zijn er nog een aantal aspecten die belangrijk zijn voor de waterdichtheid en regenbestendigheid van een schoen:
Een waterafstotend bovenwerk
Sommige materialen zijn van nature waterafstotend, zoals nappa leer, dat voor 100% uit een ongeschuurde dierenhuid bestaat. Geschuurd leer, zoals nubuck, kan echter ook waterafstotend gemaakt worden door het te bewerken met een hydrofobische behandeling. Dit zorgt ervoor dat water van het bovenwerk van de schoen afrolt, in plaats van dat het door het materiaal van het bovenwerk wordt opgenomen. Ook zorgt het ervoor dat het bovenwerk sneller opdroogt nadat het nat is geworden.
Getapte naden
Zelfs met een waterdicht membraan kan water binnendringen via het kleine gaatjes in de naden, waarmee de verschillende delen van de schoen aan elkaar zijn gestikt. Om dit te voorkomen kan een waterdichte tape of kit langs de naden van de schoen worden aangebracht, waardoor ook de naden waterdicht worden.
Een tong met inzetstukken
De tong is het deel van de schoen dat onder de veters zit. Dit kan een ander punt zijn waar langs water de schoen kan binnendringen. Door de tong aan de zijkanten van de schoenopening vast te maken (gusseted tongue) ontstaat een beschermende “tunnel” over de wreef van je voet, waardoor water minder makkelijk naar binnenkomt.
Een buitenzool met grip
Natte weersomstandigheden maken de ondergrond waar je op beweegt vaak glad, waardoor je makkelijk uit kunt glijden. Daarom is het belangrijk dat de buitenzool van de schoen voldoende grip biedt.
Een hogere schacht
De schacht is het bovenste gedeelte van een laars of schoen, dat je enkel en soms ook je kuit bedekt. De schachthoogte wordt gemeten aan de achterkant, van de bovenkant van de buitenzool tot het hoogste puntje van je schoeisel. Naast je voeten wil je natuurlijk ook graag je sokken droog houden. Daarvoor helpt het om een wat hoger schacht te kiezen. Tegelijkertijd maken een waterafstotende bovenwerk en membraan de schoen minder ademend. Daardoor wil je ook niet dat de schacht hoger dan nodig is.
Tot slot: alles op een rijtje
Een waterdicht membraan in schoenen voorkomt dat water binnendringt, maar laat zweet ontsnappen. Het houdt je voeten droog en beschermt tegen wind. De voordelen: droge voeten, winddicht. Nadelen: zwaarder, minder ademend bij warmte en hogere prijs.
